@radek Ciężko to zrozumieć, ale też ciężko zrozumieć było nazistów. Hitler wykorzystał to, że w Niemczech była bieda, choć sprowadzili ją sobie sami przez I WŚ, ale on umiejętnie potrafił ludzi zmanipulować i ukierunkować, że winnymi byli np. Żydzi, bo ci mieli smykałkę do biznesu. Tak przynajmniej czytałam. Podobno Hitler w swoich przemówieniach wygadywał brednie, ale ludzie byli wpatrzeni w niego jak w obrazek. Podobno był dobrym mówcą, choć wygadywał brednie. Wołyń właśnie sobie tłumaczyłam, że to było u ludzi pragnienie niepodległości. Choć i tak nie potrafię zrozumieć metod. I wolę sobie tego nie wyobrażać i nie czytać opisu, jak mordowali, bo wtedy budzą się emocje, a one nie są dobrym drogowskazem. Lwowa szkoda, ale gdyby Polska chciała go odzyskać, to ceną byłaby wojna. Śmierć. Powinno więc zostać jak jest. Ciężko jest wyłapać które słowa są agentów a które Ukraińców, bo ostatnio też krążyło, że chcą Przemyśla i Lublina. Ale to też może być fałsz. Ciężko rozdzielić mak od popiołu, prawdę od fałszu. Na pewno Polacy muszą zrozumieć różnice czym jest zwykły pomnik, a czym mauzoleum (w sensie że tam jest ktoś pochowany). Politycy mówiąc o tym, czy po stronie ukraińskiej, czy polskiej, powinni używać odpowiedniego określenia. Ja osobiście jestem za usunięciem pomników ZSRR, Armii Czerwonej (zwał jak zwał), upa (jeżeli jest to tylko pomnik), ale nie likwidować miejsca gdzie są czyjeś szczątki, niezależnie co zrobił za życia. Likwidując, swojego rodzaju cmentarz, stajemy się tymi, którzy blokują ekshumację Polaków i ich godnego pochówku. Jednak uważam, że i tak Ukraina powinna pozwolić na to, bez żadnych żądań. To napędza złe emocje. Można próbować wyjaśnić różnice między zwykłym pomnikiem a mauzoleum. Nawet jeśli potwierdzi się wersja Polaków, w sercach Ukraińców Bandera będzie i tak bohaterem, więc politycy ukraińscy nie muszą się tego bać. Dopóki to będzie między nami stało, będą nieporozumienia, a Rosja będzie wbijać szpilę, dawać między nas klina. Dlatego uważam, że wyjaśnienie Wołynia, ekshumacje i godny pochówek Polaków jest w interesie Ukrainy. Jeżeli plaster odrywa się powoli, to bardziej boli. Jednak też wszelkie takie wyjaśnienia, które pan do nas kieruje, włącznie z rolą Bandery, powinien pan też kierować do Ukraińców.

Podstawową sprawą od której trzeba zacząć jest ekshumacja i pochówek szczątków ofiar Rzezi Wołyńskiej na cmentarzach. Ukraina zablokowała rozpoczęte ekshumacje, ale może rząd Tuska coś w tej sprawie zrobi, choć wątpię.
Dziś mamy znacznie poważniejsze zagrożenia, którymi pilnie powinny zająć się publicyści i politycy, np. zagrożenia związane z centralizacją władzy w organach UE. Jest wiele zagrożeń, które mają realny wpływ na nasze, naszej Ojczyzny dziś i jutro. Niestety obecny rząd premiera Tuska ich nie rozwiąże, raczej przyspieszy groźne dla Polski procesy, które zaplanowano w Berlinie/Brukseli.

@radek odnośnie Lwowa, to formalnie w czasie zaborów nie należał do Polski, ale wtedy nie należała ani Warszawa, ani żadne inne choćby najbardziej polskie miasto. Lwów formalnie nie był polski, ale można powiedzieć, że był polskim miastem i to jednym 4 najważniejszych, gdzie kwitła kultura i nauka polska, a Ukraińcy stanowili jedynie ok. 15% ludności. Co więcej – należał do Polski od czasów Kazimierza Wlk., ale wcześniej też należał, mianowicie na pewno przed 981, a więc przed pierwszą informacją o jego zajęciu przez Ruś (należał wtedy do plemion zachodniej nie wschodniej Słowiańszczyzny). Oczywiście w szerszym wymiarze nie ma to znaczenia, bo równie dobrze Kraków należał kiedyś do Celtów, ale historycznie warto o tym wspomnieć. Nie ma sensu chyba na siłę skracać polskiego panowania, bo nawet jeśli jakiś obszar politycznie do Polski nie należał, to trzeba zadać sobie pytanie, dlaczego, czy rzeczywiście nie był częścią polskiej kultury, czy nie należał do Polski, ale należał do polskiej prowincji, jak w czasie zaborów? Choć faktem jest, że w obszarach wiejskich we wschodniej Galicji dominowali raczej Ukraińcy, w miastach Polacy, choć oczywiście było wiele polskich wsi. Jeszcze odnośnie propagandy nacjonalistów wśród Rusinów. Pierwotnie ideologia nacjonalistyczna rozwijała się w kręgach inteligenckich i – właśnie – trudno mówić o rozwoju, bo nacjonaliści nie byli w stanie przekonać wielu do swoich racji – do momentu mniej więcej 1930 roku, gdy skierowali ostrze propagandy w stronę ludu – który już był znacznie bardziej podatny na hasla „pozbędziemy się Lachów, to ich majątki będą wasze!” Początek propagandy wśród chłopów to właśnie mniej wiecej 1930, wcześniej nacjonalizm był ideologią wyłącznie inteligencką. Zresztą do propagandy wykorzystano fakt, że II RP pozwalała na kultywowanie ukraińskiej (rusińskiej?) kultury, otwierając sieć ukraińskich domów kultury (jak Proświta), które stawały się właśnie ośrodkami propagandy nacjonalistów spod znaku UWO/OUN. Podbudową ideologiczną była m.in. książka Doncowa „Nacjonalizm”. U już tutaj są pewne źródła późniejszych czystek (choć Polacy nie są wprost wymienieni). Bandera był tylko jednym z dowódców, nie jest twórcą ukraińskiego nacjonalizmu, choć w pewnym momencie stał się dowódcą frakcji OUN-B (po oddzieleniu się OUN-M – melnykowców). Nie znam dokładnie biografii Bandery, ale na pewno będąc więzionym przez Niemców do 1941, miał kontakt ze swoją organizacją i tak jak nie ma jego rozkazów do eksterminacji (choć w ogóle są, ale kto inny jest autorem), to też nie ma informacji, by sprzeciwiał się takim działaniom w jego frakcji i próbował je blokować. Myślę, że temat powiązań Bandery z rzezią na Polakach (i nie tylko zresztą) dość łatwo można zgłębić, wertując opracowania na jego temat. A więc dokładnie jak mówisz „tylko kwestią dyskusyjną jest tylko to, na ile bezpośrednio odpowiada za ludobójstwo w 1943”, choć mam wątpliwości względem Twojego sformułowania „pozostanie dla nas bandytą” – pytanie, czy człowiek, który ma krew na rękach i siedział na morderstwo, jest bandytą relatywnie dla nas, czy po prostu jest nim w obiektywnym sensie. Nie wiem, czy słusznie demonizujesz wojnę polsko-ukraińską 1918-19. To Ukraińcy próbowali zająć Lwów, którego ofiarnie bronili często dzieci. Czy naprawdę tutaj określenie „nikt z Ukraińcami sie nie pieścił” jest aby na miejscu? To oni byli inicjatorami walki, a to polska strona próbowała tworzyć jakaś wspólną siłę (vide Piłsudski i jego zajęcie dla Ukraińców Kijowa, gdzie w zasadzie Ukraińcy byli bierni i dość wrogo do nas nastawieni). Więc może jest tak, że Ukraińcy się z Polakami nie pieścili, stawiając opór i blokując polską państwowość. Oczywiście Ukraińcy chcieli mieć własną, ale historycznie Polska tylko odtwarzała własną, tę sprzed zaborów, Ukraińcy zaś próbowali tworzyć nową strukturę w oparciu idee narodowe (które tak naprawdę mają źródło dopiero w XIX w.) Oczywiście Ukraińcy mieli formalnie prawo do swojej państwowości, ale Polacy je również mieli, w dodatku usankcjonowane faktem, że ostatni raz na tym obszarze istniała właśnie polska państwowość i dominował żywioł polski, szczególnie w obszarach struktur państwowych, pozostawionych po państwie austro-węgierskim. Czy Ukraińcy po przegranej walce o niezależność płonęli chęcią walki o to państwo? moim zdaniem tylko margines, w postaci terrorystycznej organizacji UWO (jeśli chodzi o lata 20.) Nie był to ruch powszechny i na pewno nie dotyczył chłopstwa, które jeśli było rusińskie, to nie miało tożsamości narodowej. Zresztą przez fakt istnienia unii kościelnej greko-katolicy byli podwładnymi papieża i mimo liturgii wschodniej, mieli wiele wspólnego z zachodnią kulturą. Było to typowe pogranicze. Nie posunąłbym się chyba do stwierdzenia, że było im bliżej do Rosji, to nie takie proste.

„Dlatego agentura rosyjska też nas w Polsce nakręca, aby poprzez ciągłe niszczenie grobów żołnierzy ukraińskich walczących z rosyjskim NKWD na ziemiach Polski, kult banderyzmu kierowany był też w naszą stronę.”
Otóż przeważnie to nie były groby tylko pomniki UPA, w dodatku postawione (z jednym wyjątkiem) nielegalnie. Nie sądzę, by je niszczyła agentura rosyjska, choc oczywisćie nie można takiej tezy odrzucać, ale ich niszczenie jest dla mnie w pełni zrozumiałe. UPA dla nas kojarzy się jednoznacznie i również na naszych terenach mordowali polską ludność, a także terroryzowali ludność np. łemkowską, jeśli ich nie wspierała. Ojciec mojego kolegi pochodzący z Roztocza, działał w polskich oddziałach obronnych, mieli m.in. posterunek w szkole. Pewnego dnia zamienił się na dyżur z kolegą, wtedy napadli upowcy i wymordowali wszystkich na posternku. Cudem ocalał i do tej pory nienawidzi Ukraińców. Wielu ludzi pamiętających takie historie ma raczej jednoznaczy stosunek do pomników UPA na ziemiach polskich. Nie udajmy, że to agentura rosyjska, starajmy się zrozumieć, skąd ten stosunek Polaków do UPA i nielegalnych pomników tej formacji.

Jeszcze odnośnie walki o niepodległość Ukrainy. Piłsudski chciał stworzyć Ukrainę z Kijowem (a więc w obszarze wschodnim występowania ludności ukraińskiej), wejść z nią w federację i mieć bufor ochronny przed Sowietami. Mowa tutaj o rdzennych dla rusi obszarów, 1000 lat temu Kijów i Gniezno były dwiema największymi stolicami Słowiańszczyzny, a więc trudno się nie zgodzić, że byłby to podstawowy obszar potencjalnej państwowości ukraińskiej. Jednak Ukraińcy nie palili się do tej wizji. Woleli walczyć o państwowość na obszarze, którzy i tak sami w pewnej części kiedyś zagarnęli na Polsce (mniej więcej w 981 i później, choć posiadanie tego obszaru było zmienne, to właśnie trzeba mówić o ekspancji ruskiej na terenie przynajmniej Grodów Czerwieńskich i sukcesywne instalowanie ich administracji – co realizowali korzystając ze słabości Polski w okresie rozbicia dzielnicowego – w pewnym momencie Ruś sforsowała granicę Wisłoka i zajęła nawet pierwotny gród Rzeszów, wypychając żywioł polski na kilka km na zachód do następnego grodu – Świlczy). Gdy Polska okrzepła – za Kazimierza Wlk. – odbila te tereny. Kazimierz był siłą rozwojową dla miast i wsi obszarów (nadawał im lokację, a więc z grodów zmieniał w nowoczesne miasta z rynkiem i prostopadłymi uliczkami). A więc czasy Kazimierza Wlk. to okres, gdy sytuacja polityczna na tym terenie się uporządkowała, a tereny pogranicza objęte zostały włączone w polskie granice. Jednak to nie był historyczny początek polskiej władzy na tym terenie, bo przynajmniej Grody były już w posiadaniu Mieszka I, a 981 r. przez ruskiego kronikarza był traktowany jako zabór polskiego obszaru, a nie odbicie ziem ruskich.

Oczywiście każdy naród ma prawo do samostanowienia. Jednak na terenie Galicji Wschodniej sytuacja była trudna i nie było prostych rozwiązań – bo zarówno Polacy jak i Rusini swoje prawo mieli.

Oczywiście można szukać lepszych rozwiązań, dla mnie zresztą homogeniczne państwa wcale nie są najlepszym wyjściem. Na Ukraińców zresztą – czego na pewno nie mogli wiedzieć – lepszym wyjściem była egzystencja w dość tolerancyjnej II RP, niż dekady pod butem sowieckim.